Nie czujesz się bezpiecznie? Nie wahaj się szukać pomocy. Zadzwoń pod 112.
Stalking to inaczej uporczywe nękanie, które przybiera różne formy – może to być zarówno wysyłanie smsów, wydzwanianie, śledzenie, jak i nachodzenie np. w domu bądź miejscu pracy. Inną formą nękania może być także podszywanie się pod ofiarę lub rozpowszechnianie nieprawdziwych, krzywdzących informacji na jej temat.
Żeby dane zachowanie mogło zostać uznane za stalking zgodnie z definicją zawartą w Kodeksie karnym, musi być powtarzalne i długotrwałe – nie wystarczy jeden incydent. Zachowania sprawcy muszą też spełniać określone kryteria:
Zachowanie wzbudza u danej osoby uzasadnione poczucie zagrożenia.
Zachowanie prowadzi do poniżenia lub udręczenia osoby.
Zachowanie istotnie narusza prywatność osoby stalkowanej.
Zachowania sprawcy mogą być skierowane również w kierunku bliskich nękanej osoby.
nękanie smsami, wiadomościami na komunikatorach, mailami, pocztą tradycyjną.
uporczywe telefonowanie (także głuche telefony).
Rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji o ofierze (np. w internecie).
Obraźliwe wpisy poświęcone nękanej osobie, publikowanie jej zdjęć, podawanie numeru telefonu w sieci.
Obserwacja w miejscu publicznym, miejscach regularnego przebywania.
Nachodzenie w różnych miejscach, np. domu czy pracy.
Podszywanie się pod osobę np. w sieci.
Zostawianie wiadomości pod drzwiami.
Kontaktowanie się ze znajomymi nękanej osoby (np. z prośbą o przekazanie jej informacji).
Naruszenie nietykalności cielesnej.
Działania, które nie są powtarzalne i długotrwałe (co nie znaczy, że sprawca nie może za nie zostać pociągnięty do odpowiedzialności z innego artykułu!).
Jednorazowy incydent – np. sprawca raz przyszedł do pracy ofiary.
Kilka wiadomości czy telefonów jednego dnia.
Zachowania, które nie wywołują u osoby ich doświadczającej uzasadnionego poczucia zagrożenia (np. sprawca wysyła wiadomości, których treść jest neutralna).
Nie czujesz się bezpiecznie? Nie wahaj się szukać pomocy. Zadzwoń pod 112.
Poznaj swoje prawa i dowiedz się, jak działa proces prawny
Oba występki są ścigane z urzędu, po zainicjowaniu wnioskiem pokrzywdzonego i złożeniu zawiadomienia o przestępstwie nękania na policji lub do prokuratury.
Samo zainicjowanie ścigania nie oznacza automatycznie, że postępowanie będzie prowadzone, może bowiem dojść do wszczęcia, odmowy wszczęcia albo umorzenia śledztwa.
Na etapie postępowania sądowego zasadniczo dochodzi do wydania przez sąd rozstrzygnięcia w postaci wyroku, mając na uwadze zebrany materiał dowodowy, szkodliwość popełnionego czynu, indywidualną sytuację sprawcy itd.
⚠️ Nie można z góry przewidzieć rezultatu zarówno postępowania przygotowawczego jak i postępowania sądowego.
W razie skazania za stalking sąd może orzec środek karny w postaci zakazu przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu, jak również nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym.
Zachowanie sprawcy stalkingu polegające na uporczywym nękaniu może jednocześnie wyczerpywać znamiona innych przestępstw lub wykroczeń, np. groźba karalna, zmuszanie, naruszenie miru domowego, naruszenie nietykalności cielesnej, kradzieży, itd.
Jeżeli doświadczasz uporczywego nękania bądź niepokojących zachowań, które mogą przerodzić się
w stalking, zgłoszenie na policję nie jest jedynym wyjściem.
Co warto zrobić, a czego lepiej unikać w tej sytuacji?
Nie odbieraj telefonów, nie umawiaj się na spotkanie, nie przyjmuj przesyłek/prezentów ani nie wpuszczaj do domu osoby, która Cię nęka. Odpisać warto raz, wzywając sprawcę do zaprzestania dalszych kontaktów.
Pamiętaj, że odpisywanie stalkerowi raz na jakiś czas – albo zgadzanie się np. na spotkanie, bo obiecuje, że po nim nie będzie Cię już więcej niepokoił – to dla osoby nękającej sygnał, że jej działania przynoszą efekt. Spokój, który uzyskasz, z dużym prawdopodobieństwem będzie krótkotrwały.
Zmień ustawienia swoich profili w mediach społecznościowych na prywatne, zweryfikuj, kogo masz w znajomych (być może sprawca obserwuje Cię również z fałszywego konta), uważaj na to, co publikujesz – zdjęcia, dzięki którym da się ustalić, gdzie mieszkasz, informacje o miejscu pracy czy o tym, gdzie spędzasz czas wolny mogą ułatwić mu działania.
Wiele osób doświadczających nękania wstydzi się tego, co się dzieje, choć nie ma w tym żadnej ich winy. Pamiętaj, że sprawca może wypytywać o Ciebie Twoich znajomych czy bliskich, przedstawiać im swoją wersję zdarzeń albo prosić, żeby np. przekazali Ci jakąś wiadomość. Jeżeli Twoje otoczenie – choćby to najbliższe – będzie wiedziało, z czym się zmagasz, będą mogli odpowiednio zareagować.
Zastanów się, zanim poprosisz, żeby ktoś “przemówił do rozsądku” stalkerowi. Choć niektórym może się wydawać, że telefon od kogoś obcego (np. taty, mamy, rodzeństwa) otrzeźwi nękającego, równie dobrze może on dodać do listy ofiar kolejną osobę.
Rób screeny wiadomości, zapisuj daty i godziny telefonów czy prób spotkania, opisuj, co dokładnie się wtedy działo (np. stalker pojawił się pod pracą, próbował wejść do biura, żeby z Tobą porozmawiać). Jeżeli ktoś był świadkiem danego zdarzenia, również zanotuj te informacje.
Jeśli Twoje życie lub zdrowie jest zagrożone, dzwoń na numer alarmowy 112 lub numer 997.
Jeżeli doświadczasz niepokojących Cię zachowań i zastanawiasz się, czy spełniają one kryteria stalkingu, możesz skorzystać z bezpłatnej porady prawnej lub wsparcia psychologicznego.
Uzyskaj wsparcie w jednym z około 1500 punktów nieodpłatnej pomocy prawnej dostępnych w całej Polsce.
dostępna 24/7
Możesz porozmawiać z prawnikiem dyżurującym w Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym.
wtorek 17:00-20:30
Pomoc prawna świadczona przez prawniczki i prawników współpracujących z Fundacją Centrum Praw Kobiet.
poniedziałek 10:00-18:00, wtorek – piątek 08:00-16:00
Pomoc prawna i informacyjna w przypadkach przemocy i naruszania praw obywatelskich (również w kontekście stalkingu).
Możesz uzyskać pomoc w Ośrodkach Interwencji Kryzysowej, znajdują się w całej Polsce w większości powiatów.
dostępna 24/7
Całodobowe Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym (pomoc świadczona za pośrednictwem telefonu, maila i czatu).
Numer 22 484 88 04 – skierowany jest głównie do: dzieci, młodzieży, młodych dorosłych (do 25 r.ż.).
dostępna 24/7
Bezpłatne wsparcie dla osób dorosłych doświadczających kryzysu psychicznego. Skontaktuj się za pomocą telefonu, maila i czatu.
Pomoc psychologiczna jest świadczona przez psycholożki współpracujące z Fundacją w Warszawie, Gdańsku, Łodzi, Wrocławiu, Poznaniu i Krakowie.
Jeśli podejrzewasz, że Twój stalker monitoruje Twoją aktywność w sieci, rozważ korzystanie z bezpiecznych komputerów np. w bibliotece, u znajomych lub w miejscu pracy. Usuń historię przeglądarki.
Jeśli Twoje życie lub zdrowie jest zagrożone, dzwoń na numer alarmowy 112 lub numer 997.
Już wkrótce na platformie HBO Max zadebiutuje trzyodcinkowy serial dokumentalny „Zabić Miss”. Produkcja nie tylko przybliża sylwetkę Agnieszki Kotlarskiej – Miss Polski 1991 i międzynarodowej modelki, ale także rzuca światło na dramatyczne skutki stalkingu – prześladowca odebrał jej życie.
